Jedna z największych budowli tego typu w Europie. Początkowo składał się on z dwóch równoległych budynków połączonych murami kurtynowymi, z wieżą w narożniku południowo-wschodnim powstałych w XIII wieku. W latach 1391 – 1399 uległ gruntownej przebudowie nadającej mu charakter gotyckiego stylu architektonicznego. W tym czasnie nadbudowano wieżę o dwie kontygnacje dodając jej również charakterystyczny dla ówczesnej panoramy miasta gotycki hełm zniszczony w 1703 roku. Sam ratusz zyskał kształt czteroskrzydłowego budynku na planie prostokąta o wymiarach 44 × 52 m z wewnętrznym dziedzińcem dostępnym przez cztery przelotowe bramy znajdujące się pośrodku każdego ze skrzydeł. Zmianą architektonicznym toważyszyła zmiana funkcji tego budynku. Połączono w unikatowy dla tamtejszej Europy sposób administracje, sądownictwo i handel w jednym miejscu.
W latach 1602 – 1605 przeszedł kolejną przebudowę w wyniku której podwyższono gmach o jedną kontygnację, a także dodano narożne nadwieszone wieżyczki i szczyty o niderlandyzującej dekoracji pośrodku każdego ze skrzydeł. Mimo tych modyfikacji zachowano gotycki charakter budowli.
Krytycznym rokiem w historii toruńskiego ratusza był 1703. Podczas oblężenia miasta przez wojska szwedzkie doszło do pożaru w wyniku którego został poważnie uszkodzony dach oraz wnętrza budynku. W latach 1722 – 1737 dokonano odbudowy. Wzniesiono wówczas nowe szczyty, odtworzono wnętrza, a od zachodu dobudowano ryzalit o późnobarokowych formach mający wzmocnić grożącą zawaleniem ścianę (zastąpiony w późniejszych latach neogotyckim).
Dzisiaj ratusz nie pełni już roli administracyjnej, sądowej czy handlowej. Jest miejscem przeznaczonym dla turystów, a także na potrzeby Muzeum Okręgowego. Dużym zainteresowaniem cieszą się organizowane tu wystawy, jak również mozliwość zobaczenia widoku miasta z wieży ratuszowej.